មុននឹងក្រោយព្រះបរមសពរបស់ព្រះមហាវីរក្សត្រ ដង្ហែតាមផ្លូវសហព័ន្ធរុស្ស៊ី ពីប្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ ទៅកាន់ព្រះបរមរាជវាំង នារសៀលថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ ប្រជាពលរដ្ឋក្មេងចាស់រាប់ម៉ឺននាក់ បានបត់ជើង លើកដៃប្រណម សំពះបួងសួងគោរពព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធ ក្នុងទឹកមុខក្រៀមក្រំ និងយំសោកសង្រេងអាឡោះអាល័យ ចំពោះការសោយទិវង្គតរបស់អតីតព្រះមហាក្សត្រ។
RFA/Tin Zakariya
អ្នកស្រី ឡៃ ហ៊ាង រស់នៅខេត្តកំពង់ចាម ទ្រហោយំ និងរៀបរាប់រឿងអតីតកាល ក្នុងពេលអ្នកស្រីអង្គុយបត់ជើងរង់ចាំទទួលព្រះបរមសព អតីតព្រះមហាក្សត្រ សម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ តាមផ្លូវសហព័ន្ធរុស្សី នារសៀលថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២។
អ្នកស្រី ឡៃ ហ៊ាង មានលំនៅឋាននៅខេត្តកំពង់ចាម ដែលអះអាងថា ធ្លាប់រស់ជាមួយសាច់ញាតិព្រះរាជវង្សក្នុងរបបខ្មែរក្រហមកាន់អំណាច បានទ្រហោយំ និងរៀបរាប់រឿងអតីតកាល ក្នុងពេលអ្នកស្រីអង្គុយបត់ជើងរង់ចាំទទួលព្រះបរមសព អតីតព្រះមហាក្សត្រ សម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ នារសៀលថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា តាមផ្លូវសហព័ន្ធរុស្សី។
អ្នកស្រី ឡៃ ហ៊ាង រំពឹងថានឹងមានឱកាសចូលគាល់ព្រះករុណា សម្ដេច នរោត្តម សីហនុ នាំយករឿងរ៉ាវជាច្រើនដែលអ្នកស្រីបានដឹង និងធ្លាប់រស់នៅជាមួយបុត្រារបស់ព្រះអង្គ ប៉ុន្តែពេលនេះមិនមានឱកាសទៀតទេ។
មិនខុសគ្នាទេ លោកយាយវ័យ ៧៥ឆ្នាំ ឈ្មោះ ជុន ពៅ រស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញ ដែលបានអង្គុយបត់ជើង និងលើកដៃសំពះញ័រញាក់ បានសម្រក់ទឹកភ្នែកសោកស្ដាយការសោយទិវង្គតរបស់ព្រះករុណា សម្ដេច នរោត្តម សីហនុ។ លោកយាយឲ្យដឹងថា កាលពីជំនាន់ព្រះអង្គដឹកនាំប្រទេស ប្រទេសជាតិរីកចម្រើនគ្រប់វិស័យ ហើយការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមានសន្តិភាព និងគ្មានការភ័យខ្លាច។
ក្នុងសំឡេងយំខ្សឹកខ្សួលលាយឡំដំណក់ទឹកភ្នែក លោកយាយ ជុន ពៅ បន្តថា អំណឹះតទៅ នឹងលែងបានជួបព្រះភ័ក្ត្ររបស់ព្រះអង្គសម្ដេចឪទៀតហើយ ហើយប្រទេសជាតិក៏មិនដឹងជាទៅជាយ៉ាងណាទេ នាថ្ងៃអនាគត។ លោកយាយថា ក្នុងជំនាន់សង្គមរាស្ត្រនិយម ក្រោមស្នាព្រះហស្តដឹកនាំរបស់សម្ដេចឪ គឺព្រះអង្គបានបើកវេទិកាឲ្យសាធារណជនចោទសួរ និងលើកយកកង្វល់ដែលពលរដ្ឋជួបប្រទះ ថ្វាយព្រះអង្គដើម្បីជួយកែលំអ និងជួយរកយុត្តិធម៌។
ដូចគ្នាដែរ ស្ត្រីវ័យចំណាស់ម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ស៊ី ម៉ូលី មានលំនៅឋានក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែលធ្លាប់ដឹងឮ និងធ្លាប់រស់នៅក្នុងសង្គមដឹកនាំដោយសម្ដេច នរោត្តម សីហនុ បានសោកស្ដាយដែលព្រះអង្គឆាប់សោយទិវង្គត។ លោកស្រីឲ្យដឹងថា ក្នុងសម័យសង្គមរាស្ត្រនិយម ដែលសម្ដេច សីហនុ ដឹកនាំប្រទេស ការបញ្ចេញមតិនៅចំពោះមុខព្រះអង្គ គ្មានពលរដ្ឋណាម្នាក់ភ័យខ្លាចទេ ហើយប្រទេសជាតិក៏រីកចម្រើន ពលរដ្ឋមានការងារធ្វើ មន្ត្រីរាជការមានប្រាក់ខែខ្ពស់ និងរស់នៅថ្លៃថ្នូរ។
លោកយាយ អំ រឿន មានអាយុជាង ៧០ឆ្នាំ ជាមនុស្សវ័យចំណាស់ម្នាក់ទៀតក្នុងចំណោមមនុស្សវ័យចាស់រាប់ម៉ឺន នាក់ បានយំរៀបរាប់ក្នុងកាយវិការលើកដៃសំពះ និងបត់ជើងផ្ទាល់ដី តាមវិថីសហព័ន្ធរុស្សី ថា ជំនាន់សម្ដេចឪដឹកនាំប្រទេស ប្រទេសជាតិរីកចម្រើនគ្រប់វិស័យ និងគ្មានចោរកម្មនោះទេ។
នៅតាមដងផ្លូវសហព័ន្ធរុស្សី អ្នកស្រី សំ សត្យា ជាគ្រូបង្ហាត់របាំបុរាណ នៅសាលាវិចិត្រសិល្បៈ និងអតីតអ្នករាំរបាំបុរាណថ្វាយអតីតព្រះមហាក្សត្រ សម្ដេច នរោត្តម សីហនុ បានទ្រហោយំ និងរៀបរាប់ថា ព្រះអង្គមានព្រះទ័យល្អ និងគិតគូរកូនចៅព្រះអង្គ។ អ្នកស្រីយំស្តាយស្រណោះថា ចាប់ពីពេលនេះតទៅ លែងបានរាំរបាំបុរាណថ្វាយព្រះអង្គជារៀងរហូត គឺមានតែបួងសួងថ្វាយព្រះវិញ្ញាណក្ខន្ធព្រះអង្គបានដល់ព្រះបរមសុខ។
មិនខុសគ្នាទេ នាយិកាសាលាបឋមសិក្សាស្រែញរ អ្នកស្រី វ៉ន ចន្ទធន ក៏មានអារម្មណ៍ក្រៀមក្រំ ដែលអតីតព្រះមហាក្សត្រសោយទិវង្គត។ អ្នកគ្រូទទួលស្គាល់ស្នាព្រះហស្តដឹកនាំរបស់ព្រះអង្គកន្លងមក នាំឲ្យប្រទេសជាតិរីកចម្រើន និងគ្មានប្រទេសជិតខាងរំលោភបំពានទឹកដីកម្ពុជា បានទេ។
រីឯយុវតី ម៉ាន់ ចន្ទនិមល ជាសិស្សថ្នាក់ទី១២ នៅវិទ្យាល័យ ជាស៊ីម សន្ធរមុខ រាជធានីភ្នំពេញ ដែលបានឈរចាំទទួលព្រះបរមសព សម្ដេចតាទួត នរោត្តម សីហនុ តាមវិថីសហព័ន្ធរស្សី រសៀលថ្ងៃពុធ ទី១៧ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ កញ្ញាក៏សោកស្ដាយការសោយទិវង្គតរបស់សម្ដេចតាទួត ដែលព្រះអង្គមានស្នាដៃឆ្នើមក្នុងការដឹកនាំប្រទេសបានរុងរឿងកន្លង មក ពិសេសការទាមទារឯករាជ្យពីអាណានិគមនិយមបារាំង ឆ្នាំ១៩៥៣។ កញ្ញាឲ្យដឹងថា ការដឹងឮពីសកម្មភាពរបស់សម្ដេចតាទួត ដឹកនាំប្រទេសរីកចម្រើនលើគ្រប់វិស័យពីអតីតកាល ដោយសារកញ្ញាស្រាវជ្រាវឯកសារ និងសិក្សាច្រើនពីប្រវត្តិសាស្ត្រមេដឹកនាំកម្ពុជា ពីមួយជំនាន់ទៅមួយជំនាន់។
ក្បួនដង្ហែព្រះបរមសព អតីតព្រះមហាក្សត្រ ព្រះករុណា សម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ សម្ដេចឪ សម្ដេចតា សម្ដេចតាទួត ពីប្រលានយន្តហោះអន្តរជាតិភ្នំពេញ តាមវិថីសហព័ន្ធរុស្សី នាវេលាម៉ោង ៤រសៀល ថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា បានតម្កល់លើព្រះទីន័ងរថយន្តបុស្បុក វិចិត្ររចនាដោយផ្កាភ្ញី ត្រូវបានហែហមដោយមហាជនក្មេងចាស់ស្រីប្រុស ក្នុងទឹកចិត្តក្រៀមក្រំ និងរន្ធត់គ្រប់ៗគ្នា។ ស្ទើរតែទាំងអស់នៃហ្វូងមហាជន ពិសេសមនុស្សវ័យចំណាស់ បានយំទួញសោក និងលើកដៃប្រណមសំពះ មានកាន់ផ្កាឈូក ធូប និងព្រះឆាយាល័ក្ខណ៍ផង នៅពេលព្រះបរមសព ព្រះករុណា ឆ្លងកាត់។
ក្បួនដង្ហែព្រះបរមសព អតីតព្រះមហាក្សត្រ ចាប់ពីប្រលានយន្តហោះ រហូតដល់ព្រះបរមរាជវាំង គឺបានឆ្លងកាត់តាមផ្លូវសហព័ន្ធរុស្ស៊ី រុក្ខវិថីក្រមួនស បត់ស្តាំតាមមហាវិថីព្រះនរោត្តម ឆ្ពោះទៅវិមានឯករាជ្យ បត់ឆ្វេងទៅកាន់មាត់ទន្លេ និងបត់ឆ្វេងតាមមហាវិថីព្រះស៊ីសុវត្ថិ ឆ្ពោះទៅកាន់ព្រះបរមរាជវាំង ដោយមានមហាជនឈរកកកុញចូលរួមទទួល និងដង្ហែព្រះបរមសព សម្ដេចឪ សម្ដេចតា សម្ដេចតាទួត ព្រះករុណា សម្ដេចព្រះ នរោត្តម សីហនុ៕
កំណត់ចំណាំចំពោះអ្នកបញ្ចូលមតិនៅក្នុងអត្ថបទនេះ៖ ដើម្បីរក្សាសេចក្ដីថ្លៃថ្នូរ យើងខ្ញុំនឹងផ្សាយតែមតិណា ដែលមិនជេរប្រមាថដល់អ្នកដទៃប៉ុណ្ណោះ។